Ayasofya ya da Eski Yunanca ifadesi ile Hagia Sophia Türkiye’nin en tanınmış mimari yapılardan bir tanesi…
Her ne kadar Ayasofya denildiğinde bizler yekpare tek binayı algılıyor olsak da,
Esasen yıkımları takiben yeniden inşa edilmiş üç ayrı Ayasofya vardır.
Bu yazıda,
Ayasofya- Hagia Sophia kelimelerinin köken incelemesini ve üç ayrı ibadethanenin kısa tarihini bulacaksınız.
Komagene ismini duyan hemen herkesin aklına ilk olarak meşhur bir çiğ köfte markasının geliyor olması pek muhtemeldir.
Oysaki,
Komagene Krallığı ya da Komagene Medeniyeti (bazı kaynaklarda Kommagene olarak da geçer) MÖ 163 – MS 72 yılları arasında günümüzde Adıyaman, Gaziantep, Kahramanmaraş ve Urfa sınırları içerisinde yer alan kadim bir kültürün temsilcileridir.
Nemrut Dağının zirvesinde dünyanın sekizinci harikası olarak UNESCO Dünya Kültür Mirasları arasında yer alan büyüleyici dev heykelleri hepimiz biliriz,
Ancak,
Onları bize armağan eden Komagene Medeniyeti nedense hafızalarımızdan silinmiştir…
Henüz yeni yürümeye başlayan çocuklara aile içerisinde, kreşte ve devamında okulda toplumsal kurallar ve sosyal normları öğretmeye çalışıyoruz;
Ancak onların daha doğru düzgün konuşamadan önce bile zaten adil ve ahlaklı olduklarını biliyor muydunuz?
Bu varsayımsal bir hipotez değil,
Bilim insanları yapmış oldukları sosyal deneylerde çocukların henüz iki yaşına bile basmadan adalet duygusuna halihazırda sahip olduklarını keşfettiler.
O halde,
Demek ademoğlu, doğuştan gelen erdemli davranışları zaman içerisinde kaybediyor…
Çünkü,
İnsanlar çoğunlukla çevrelerindeki kişilerin ve kültürel faktörlerin etkisi altındadırlar.
Bu nedenle, yozlaşmış bir ortamda ahlaklı kalabilmek gerçekten oldukça güçtür.
Sonuçta dejenerasyon toplum bazında sıradanlaşır ve olağan bir durum gibi kabul görür.
Tıpkı günümüzde olduğu gibi…
SU GİBİ OL, SU GİBİ AZİZ OL… Su koşullar el verdiği sürece akışta kalabilen, engelleri aşabilen, aşamıyorsa da sürekliliği ile üstesinden gelebilendir. Bu nedenle kadim geleneklerde sıklıkla “Su gibi ol” güzel dilekleri ile karşılaşırız. Bu yazıda, Hem Bruce Lee’nin “Su gibi ol dostum” felsefesinin gerekçesini, Hem de Sufilerin birbirine neden “Su gibi ol azizim” dediklerinin …
Başkalarının mutluluğunu düşünmeden kendi iç huzurumuza ulaşmanın yollarını ararken,
Aslında ihmal ettiğimiz ve üzerine düşünmemiz gereken birçok önemli kadim öğreti vardır.
Bunlardan biri de Siddhartha Gautama, yani daha çok bilinen adıyla Buddha’nın, “verimsiz olanı terk et” öğretisidir.
Bu ilham verici nasihat,
Hayatımıza derin anlam katmak ve içsel huzurumuza ulaşmak için esasen büyük bir rehberlik sunuyor…
Zeytin ağacı antik çağlardan bu yana kutsiyet atfedilen ve en çok anlam yüklenen kadim bir canlıdır.
İşte bugün sizleri zeytin ağacının büyüleyici dünyasına bir yolculuk yapmaya davet ediyorum.
Zeytin ağacının binlerce yıllık tarihi ve ilham verici hikayelerine rağmen,
Bu kutsal varlığa karşı düşmanca tavrımız nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğu gerçeğine dikkat çekmek istiyorum.
Hal böyle iken,
Bizler zeytinlikleri gözümüzü kırpmadan yok etmekte hiçbir beis görmüyoruz.
Sanki hiç başka yer kalmamış gibi toplu yerleşim alanı açmak ya da maden işletmeleri kurmak için,
Asırlık ağaçların kesilmesine göz yaşları içerisinde şahitlik ediyoruz.
Tüm dünya fosil yakıtları terk etmek için seferber olmuşken,
Biz binlerce yıllık geçmişe şahitlik etmiş mirasları yok etmekten en ufak bir rahatsızlık duymuyor gibiyiz sanki!!!
Oysa ki…
Zeytin ağacı, insanlık tarihi boyunca kutsal bir canlı olarak kabul edilmiş ve derin anlamlar yüklenmiş,
Antik çağlardan beri ademoğlu için çok özel bir yere sahip olmuştur.
Bu ağacın yaşam gücü ölümsüzlüğü simgeler.
Çünkü,
Zeytin ağacı bir kez toprağa tutunduktan sonra kolay kolay ölmez,
Hatta tam öldüğünü sandığınız anda köklerinden yeni filizler verebilir.
İşte zeytin ağacının büyülü dünyasına dair bazı ilginç bilgiler…
Yunan mitolojisinden gelen isimler sıklıkla ilginç kökenlere sahiptir;
Örnek olarak bu yazıda son günlerde çok sık duymaya başladığımız Eris ‘in hikayesini paylaşacağım.
Öyle ki, Eris ‘in fırlattığı altın elma (apple of discord) ve devamında gelen Paris’in Yargılaması sonucu Truva Savaşı patlak veriyor.
Bu esnada,
Herhangi bir komplo teorisine atıfta bulunmadığımı hatırlatmak isterim; lütfen bu yazıyı okurken öküz altında buzağı aramayınız.
Son dönemde yaygın olarak sirküle olan COVİD-19 varyantına Eris adı verildi,
Ancak öte yandan Eris, Yunan Mitolojisinde geçen bir anlaşmazlık tanrıçasının ismi…
Açıkçası ben, ikisi arasında herhangi bir bağ veya ilişki olduğunu düşünmüyorum.
Özetle,
Bu yazının ana konusu binlerce yıl boyunca dilden dile aktarılarak günümüze ulaşan bir mitin bize vermek istediği kadim mesajlar olacak.
Bununla birlikte,
Uluslararası otorite kurumlar isimlendirme konusunda keşke biraz daha hassas davransalar da, aşı karşıtı ve komplo teorisyenlerinin ağızlarına sakız vermeseler de demeden edemeyeceğim…
Yörük kadını ihanete uğrayınca ya da kocası tarafından şiddet görünce mor cepkenini giyerek köy meydanında herkesin görebileceği bir yere oturuyor.
Anlamı:
“Ben kocam tarafından kötü muameleye maruz kaldım; bu nedenle bu adamı boşadım“
Bir kere mor cepken giyildiğinde akan sular duruyor,
Herkes işini gücünü bırakıyor,
Ve,
Tüm ahali kadının etrafında bir koruma kalkanı oluşturuyor.
Göçebe Yörüklüğünün kadına tanıdığı hakka, özgürlüğe bakın!!!
Yani,
Mor renk ihanete uğramanın, aldatılmanın, kötü muameleye uğramış olmanın rengidir.
Biliyor musunuz, Mor Çatı Kadın Sığınma Vakfı‘ adı da zaten buradan gelmektedir.
Nairobi’nin bir kenar mahallesinde sizden farklı görünen,
Ve,
Sizden farklı koşullarda yaşayan o çok uzaktaki çocuk…
İster kabul edin ister etmeyin, İsviçre Alplerinde tatil yapan akranından hiç de farklı değil!!!
Yerinden edilmiş ve mülteci kampında yaşamaya mahkûm o anne…
Farklı bir dil konuşuyor olabilir,
Ancak onun kalbi de çocukları için tıpkı sizinki gibi atıyor…
MÖ 4. yüzyılda Atina’da yaşamış olan Agnodice, ilk kadın jinekolog olarak neticede adını tarihe altın harflerle yazdırmış bir kahramandır.
Onun hayatı ve mücadelesi, kadınların yaşamın her alanında ne kadar büyük engellerle karşılaştığını gösteren bir ışık gibidir.
Şimdi gelin, bu cesur ve güçlü kadının ilham verici hikayesine birlikte göz atalım…
