14MART TIP BAYRAMI
DÜNYADA SADECE
TÜRKİYE'DE KUTLANIR
Bizlere Tıbbiyeli Hikmet ve dava arkadaşlarından yadigar kalan 14 Mart Tıp Bayramı dünyada sadece Türkiye’de kutlanır.
Bu günün tarihi bir önemi vardır…
Çünkü,
14 Mart Tıp Bayramı bizlere köklerimize bağlanmamızı hatırlatan, çok önemli tarihlere atfen özel olarak seçilmiş bir gündür!!!
14 Mart Tıp Bayramı Olarak Seçilmesi
Osmanlı’nın ilk tıp fakültesi II. Mahmut tarafından 14 Mart 1827’ de Tıphane ve Cerrahhane-i Amire ismiyle açılmış,
Daha sonra Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane adını almıştır.
Bir başka deyişle,
14 Mart tarihi Anadolu’da modern tıp eğitiminin başladığı gündür.
Ancak bu gün aynı zamanda,
Tıbbiyeli Hikmet ‘in yaktığı bağımsızlık ateşi ve fedakarlığın da sembolüdür…
14 Mart 1919'dan 14 Mart Tıp Bayramı 'na...
İstanbul işgal altında…
Vatanın her köşesi farklı bir emperyalist gücün kontrolüne geçmiş,
İstanbul paylaşım pazarlıklarının ana üssü haline gelmiş,
Ve dahi,
Mektebi-i Tıbbiye-i Şahane İngilizler ’in ana karargahı yapılmıştır.
İşte böyle bir ahval ve şerait altında, tıbbiye öğrencileri işgali protesto kararı alırlar.
Tıbbiyeli Hikmet Ön Saflardadır
Hareketin liderliğini daha henüz 3. sınıf öğrencisi olan Hikmet Boran, nam-ı diğer Tıbbiyeli Hikmet yapmaktadır.
Bir sembol niteliğinde olan,
Ve,
Osmanlı’ da modern tıp eğitiminin başladığı okul Mektebi-i Tıbbiye-i Şahane’ yi kurtarmak isteyen genç tıbbiyeliler,
Eylem tarihi olarak 14 Mart gününde fikir birliği sağlarlar.
Çünkü,
Bu tarih okulun kuruluş yıldönümüdür.
Tıbbiyelilerin asıl maksatları işgal kuvvetlerine karşı ayaklanma başlatmak olsa da,
Henüz yirmili yaşların başlarında olan gençlerin ellerinde inançlarından başka hiçbir şeyleri yoktur…
Gerçi öte yandan,
Tarih mütemadiyen göstermiştir ki, inanç bir ulusun en büyük ve en güçlü silahıdır.
Tıbbiyeli Hikmet Boran önderliğindeki gençlerin protestosunu gören işgal kuvvetleri olaya müdahale etseler de,
Tıbbiyelilerin okulun iki kulesi arasına büyük bir Türk Bayrağı asmalarına engel olamazlar.
Sevgili Dostum,
14 Mart Tıp Bayramı tıp mesleği mensuplarının yurt savunma hareketi olarak başlamış,
Akabinde,
İşgale ve emperyalizme karşı kurtuluş mücadelesinin önemli fitillerinden biri olmuştur.
14 Mart Tıp Bayramı ve Tıbbiyeli Hikmet Boran
Tıbbiyeli Hikmet Boran, Çarlık Rusya’sından kaçarak Trabzon’a gelen Kafkas göçmeni bir ailenin çocuğu…
Tıbbiyeli Hikmet posta memuru olan babası Hakkı Bey’in görev yaptığı Giresun’da doğar,
Balıkesir’in Savaştepe nahiyesinde büyür.
Kaderin cilvesine bakın ki,
Balıkesir Savaştepe’nin eski adı da Giresun’ dur!!!
İlk, orta ve lise eğitimlerini tamamladıktan sonra İstanbul’daki “Mekteb-i Tıbbiye-i Adliye-i Şahane” yani “Askeri Tıp Fakültesi” ‘ne kaydolmuştur.
Tabii ki işgal yılları…
Tıbbiye öğrencileri aralarından iki temsilcinin 4 Eylül tarihinde Sivas ilinde toplanacak kongreye katılmasına karar verirler.
Öğrenciler temsilci arkadaşlarının masraflarını karşılamak için aralarında para toplarlar,
Lakin…
Toplanan para sadece tek bir öğrencinin gidiş-geliş masrafını karşılayacak kadardır.
O kişinin de henüz 18 yaşında, ama en ateşli vatanseverlerden biri olan Tıbbiyeli Hikmet Boran’ın olması konusunda hemfikir kalınır.
Çok zor koşullarda Sivas Kongresi’ne katılan Tıbbiyeli Hikmet,
Aynı zamanda kongrenin en genç delegesidir.
Sivas Kongresinde Tıbbiyeli Hikmet
Sivas Kongresi başladığında, Mustafa Kemal Paşa ortamdaki olumsuz havadan çok rahatsız olmuştur.
Çünkü,
En yakınındakiler dahil olmak üzere birçok delege bağımsızlık mücadelesinin başarılı olacağına inanmıyor,
Ve dahi,
Kurtuluş için İngiliz mandasına girmeye razı görünüyorlardı ki,
Sivas Kongresinde insanları bir anda kendine getiren kişi aralarındaki en genç delege olur.
Hikmet Boran heyecanla ayağa kalkar:
Beyler,
Delegesi bulunduğum Tıbbiye, beni buraya bağımsızlık yolundaki çalışmalara katılmak üzere gönderdi.
Mandayı kabul edemeyiz.
Eğer manda fikrini kabul edecek olanlar varsa, bunları şiddetle reddeder ve kınarız.
Eğer manda fikrini kabul ederseniz sizleri de hain ilan ederiz!!!
Ve,
Ardından Mustafa Kemal’e dönerek aynı heyecanla:
Paşam...
Siz de manda fikrini kabul ederseniz sizi de reddederiz.
Mustafa Kemal Paşa’yı vatan kurtarıcısı olarak değil,
Bilakis vatan batırıcısı olarak adlandırır ve lanetleriz!!!
Mustafa Kemal Paşa'nın Tepkisi
Mustafa Kemal Paşa Tıbbiyeli Hikmet’in onurlu VE DİK duruşunu çok beğenir ve o meşhur cevabını verir:
Evlat içiniz rahat olsun.
Biz azınlıkta kalsak da mandayı kabul etmeyeceğiz.
Manda da yok, himaye de.
Parolamız tektir ve değişmez:
YA İSTİKLAL, YA ÖLÜM!!!
Daha sonra Mustafa Kemal Paşa delegelere dönerek o tarihe geçecek sözlerinden birini söyler:
Beyler gördünüz mü,
Muhtaç olunan kudret gençliğin asil kanında zaten mevcut...
Kongrede Tıbbiyeli Hikmet Boran için söylenen bu sözler,
Daha sonra Atatürk’ün Gençliğe Hitabesi’nde,
“Muhtaç olduğun kudret, damarlarındaki asil kanda mevcuttur” cümlesiyle tüm gençliğe yol gösterici olmuştur.
TBMM Kuruluşu ve Hikmet Boran
Türkiye Büyük Millet Meclisi kurulunca,
Tıbbiyeli Hikmet Boran ve Yusuf Balkan öğrenimlerini yarıda bırakarak Ankara’ya gelirler.
İki yakın arkadaş gönüllü olarak Cebeci’deki Asker Hastanesi’nde görev alır ve Tabip Albay İbrahim Tali Bey’in başkanlığında gece-gündüz demeden durmaksızın çalışırlar.
Özverili hizmetlerinden dolayı Tıbbiyeli Hikmet’e teğmen rütbesi verilir,
Ardından da Sıhhiye Subayı olarak Büyük Taarruz’da görev alır.
Zaferden sonra İstanbul’a dönen Hikmet Bey, tıp eğitimini tamamlar.
Tıbbiyeli Hikmet’ in Hayata Veda Edişi
Yıl 1944…
Hikmet Boran Tabip Yarbay olarak Sarıkamış’ da karda mahsur kalan Mehmetçikleri kurtarma çalışmasını komuta eder.
Buradaki çetin hava şartları ve kötü koşullar nedeniyle verem hastalığına yakalanır.
Ve,
1945 yılında tedavi gördüğü İstanbul’ daki Sanatoryum hastanesinde 44 yaşında hakkın rahmetine kavuşur.
Toprağı Bol Olsun…
Neden Toprağı Bol Olsun Denir?
Bir Türk Kağanı öldüğünde, en başta silah arkadaşları olmak üzere tüm sevenleri mezarı başına birer sepet dolusu toprak alarak giderler.
Gömme işlemi tamamlandıktan sonra, insanlar getirdikleri toprağı sırayla mezarın üstüne dökerler.
Böylece çok sevilen kağanların mezarları daha yüksek olur, adeta bir tümülüs oluşur.
Yani,
Mezarı üzerinde toprak yığını ne kadar çok olursa, o kadar çok sevildiği ve hasretle anıldığı anlamına gelir.
Günümüzde halen kullanılmakta olan, ölen kişinin ardından söylenen “toprağı bol olsun” dileğinin çıkış noktası işte bu kadim gelenektir.
O halde,
Bu vatan için canını veren tüm yiğitlerimizin toprağı bol olsun!!!
Tıbbiyeli Hikmet Boran’ın Oğlu
Tıbbiyeli Hikmet Boran’ın oğlu ünlü sunucu Orhan Boran’dır.
Orhan Boran, henüz televizyonun evlere girmediği radyolu günlerde mükemmel Türkçesi ve kibar esprileri ile ünlenmişti.
Orhan Boran, Türkiye’de stand-up ve talk-show geleneğini başlatan ilk mizah ustasıdır.
Ancak…
Bizlerin okuduğumuzda bile göğsümüzü kabartan babasının bu tarihi kimliğini bir sır gibi saklamış,
Ve,
Kendi çıkarı, şan – şöhreti için hiç, ama hiç kullanmamıştır…
Ez Cümle...
Nasıl bir ülkenin güvenliği silahlı kuvvetlere emanetse, sağlığı da tıp çalışanlarına emanettir.
14 Mart Tıp Bayramı geçmişinde “Tıbbiyeli Hikmet” in öyküsü yatıyor işte…
Aslında 14 Mart Tıp Bayramı her ne kadar bugün çok bilinmiyor olsa da, esasen fedakarlıkların, cesaretin ve direnişin bayramıdır.
Biz,
Bağımsızlık savaşımızı vatan için serdengeçenlerin esareti kabullenmeyen, itiraz eden dik duruşu, azmi ve kararlılığıyla kazandık.
Öncelikle yaşamımızı ve akabinde sağlığımızı emanet ettiğimiz Tıp Ordusu’nun tüm fertlerine gönül dolusu minnet borcumuz var.
Bu değerli günün anısına14 Mart tarihi Tıp Bayramı ilan edilmiştir,
Ancak,
Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde Hikmet Boran Tıp Fakültesi olmaması da başta Sağlık Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı olmak üzere,
Türk politikacılarının, siyasetçilerinin, teknokratlarının ve bürokratlarının en büyük ayıbıdır!!!
Keşke zamanlarını ve zihinlerini fesli – cübbeli bir takım meczupların salyalarından nasiplenmekle harcamak yerine,
Çok değil hani, altı üstü birazcık tarih okusalar eminim vicdana gelirlerdi!!!
Kıymetli yorumunuz için teşekkür ederim Mustafa Bey, eksik olmayın…
Elinize sağlık hocam, çok güzel bir yazı olmuş yine. Bu kadar fazla içeriği araştırıp, öğrenip sonra da yazarak yayımlamanız takdire şayan. Elinize, emeğinize sağlık.
Mustafa Dönmez